Nhằm giúp các em học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến ​​thức và nội dung các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 7, chúng tôi đã biên soạn Sơ đồ tư duy Cảnh xa thác Núi Lư hay nhất, dễ nhớ và đầy đủ nhất. các nội dung như tìm hiểu chung về tác phẩm, tác giả, bố cục, dàn ý phân tích, bài văn mẫu phân tích,… Hi vọng thông qua Sơ đồ tư duy Xa thác Núi Lư sẽ giúp các em nắm được nội dung cơ bản của bài học Ngỡ ngàng trước thác Núi Lư.

A. Sơ đồ tư duy Xa ngắm thác núi Lư

B. Tìm hiểu bài Đường dài ngắm thác núi Lư

I. Tác giả

Lý Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc đời Đường, hiệu Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Tam Cúc.

– Năm 5 tuổi gia đình định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long xứ Miên Châu (Tứ Xuyên) nên nhà thơ thường coi Tứ Xuyên là quê hương.

– Lí Bạch được mệnh danh là “nhà thơ”.

– Đặc điểm thơ Lý Bạch:

Biểu hiện của một tâm hồn tự do, phóng khoáng.

+ Hình ảnh thơ thường trong sáng, tráng lệ.

+ Ngôn ngữ tự nhiên mà điêu luyện.

+ Ông thường viết rất hay về chiến tranh, thiên nhiên, tình yêu và tình bạn.

II. Nghiên cứu chung về tác phẩm

1. Thể loại: Thơ Đường luật thất ngôn.

2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

– Bản dịch bài thơ “Xa ngắm thác núi Lư” do Tương Như dịch và in trong sách Đường thi tập II, Nxb Văn học ấn hành năm 1987.

Ngắm thác nước từ xa là một trong những bài thơ tiêu biểu của nhà thơ viết về đề tài thiên nhiên.

3. Bố cục: 2 phần

– Phần 1: (câu đầu): Hương Lô núi.

– Phần 2: (ba câu còn lại): Tả thác núi Lư.

4. Giá trị nội dung

Đoạn thơ miêu tả sinh động vẻ đẹp nhìn từ xa của thác nước chảy từ đỉnh Hương Lô thuộc dãy núi Lư. Qua đó, thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết và phần nào bộc lộ cá tính mạnh mẽ, phóng khoáng của tác giả.

5. Giá trị nghệ thuật:

– Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

– Hình ảnh thơ tráng lệ, huyền ảo.

Sử dụng nhiều động từ mạnh, đậm, gợi hình, gợi cảm.

– Nghệ thuật so sánh, phóng đại.

III. Lập dàn ý phân tích tác phẩm

1. Núi Hương Lô

– Vị trí: đứng từ xa để chiêm ngưỡng thác.

⇒ Quan sát một cách tổng thể, toàn diện.

– Động từ “sinh”: sinh sôi, nảy nở, qua đó cho ta thấy mặt trời xuất hiện với tư cách là chủ thể làm cho vạn vật sinh sôi, nảy nở.

Đỉnh núi Hương Lô được miêu tả dưới những tia nắng mặt trời chiếu rọi, hơi nước phản chiếu dưới ánh mặt trời tạo nên những làn khói tím vừa rực rỡ vừa huyền ảo, đó là nét đặc trưng của đỉnh núi. ngõ.

⇒ Câu thơ đầu gợi lên vẻ nền nã, huyền ảo của cảnh vật.

2. Núi Lui . Ngã

– Động từ “treo” (treo) đã chuyển cảnh từ trạng thái động sang trạng thái tĩnh: nhìn từ xa, đỉnh núi hun hút tím ngắt, chân núi là dòng sông chảy, ở giữa là một thác treo. như một dải ruy băng trắng treo bất động.

– Với hai động từ “phi”, “cứu” cảnh từ trạng thái tĩnh sang trạng thái động. Dòng thác được miêu tả trực tiếp nhưng qua đó ta thấy được thế núi cao, độ dốc lớn.

– “Ba Thiên Chích” là con số gần đúng, từ đó tăng tốc độ, sức mạnh và tiềm năng của thác nước.

– Cách nói so sánh, phóng đại: thác nước – Dải ngân hà, qua đó cho thấy sức mạnh, sự kì vĩ của thiên nhiên.

⇒ Thác Núi Lư hiện lên đẹp hùng vĩ, tráng lệ. Qua đó, giúp ta cảm nhận được tình yêu thiên nhiên và tính cách mạnh mẽ, phóng khoáng của tác giả.

IV. Phân tích

Lí Bạch là nhà thơ nổi tiếng đời Đường với phong cách thơ phóng khoáng, tâm hồn yêu tự do, yêu thiên nhiên. Hình ảnh trong thơ ông luôn tạo cho người đọc cảm giác mới lạ, tuyệt vời. Bài thơ “Xa ngắm thác núi Lư” là một bài thơ hay, thể hiện tình yêu thiên nhiên của Lý Bạch và ca ngợi sự kỳ vĩ của thiên nhiên.

Bài thơ “Xa ngắm thác núi Lư” có tên tiếng Hán là “Vọng Lư Sơn”. Đây là bài thơ tiêu biểu viết về đề tài thiên nhiên của Lí Bạch. Nhan đề bài thơ gợi điểm nhìn của tác giả, nhà thơ đang nhìn thác núi phía xa, từ đó tác giả có cơ hội ngắm nhìn toàn cảnh núi Lư hùng vĩ. Mở đầu bài thơ, Lý Bạch đã khắc họa bức tranh dãy Hương Lô:

Nhật Bản chỉ đường sinh tử

Hương Lô là một ngọn núi cao nằm ở phía tây bắc của dãy Lư Sơn, nhìn từ xa giống như một Lư Hương, làm nền cho dòng thác. Đỉnh Hương Lô dường như gợi cho người đọc một sự liên tưởng, tưởng tượng: ánh nắng trải dài phủ lên dãy núi Lư một tấm áo rực rỡ, huy hoàng. Giữa khung cảnh ấy, một lư hương khổng lồ cắm đầy hương tím nổi lên trên đỉnh Hương Lộ. Đây chính là hiện tượng khúc xạ ánh sáng, lúc này đỉnh núi trên đỉnh núi dường như được thắp lên hàng ngàn ánh sáng rực rỡ, lộng lẫy. Hình ảnh núi Hương Lô nhìn từ xa vừa thực vừa ảo cho thấy vẻ đẹp kỳ lạ của thác núi Lư. Bài thơ có nhiều màu sắc như màu trắng của thác, màu xanh của núi, màu vàng của nắng và màu tím của sương khói. Đằng sau câu thơ, ta như thấy một nàng tiên thơ mộng đang ngắm cảnh, chiêm ngưỡng điều kỳ diệu này. Dưới ngòi bút của Lí Bạch, thiên nhiên hiện lên sống động và rộng lớn. Qua việc miêu tả dãy Hương Lô, tác giả muốn nói rộng hơn rằng cảnh vật ở dãy núi Lư thật kì vĩ: huyền ảo, rực rỡ.

Phong cảnh Hương Lô đẹp và huyền ảo, nhưng huyền ảo và hấp dẫn hơn cả là hình ảnh thác nước, điểm nhấn chính của bức tranh thơ mộng:

Dao khan lộ tiền qua

Như vọng lại một vị trí từ xa nhìn vào thác, thác đổ ầm ào như tiếng trời. Dòng thác qua con mắt của một nàng tiên đã biến thành dải lụa trắng mềm vắt ngang trời. Từ quai được coi là từ nhãn của câu thơ, nó chuyển từ tĩnh sang tĩnh, diễn tả rất chân thực cảm giác khi nhìn thác nước từ xa. Đỉnh núi khói tím bao phủ, ngang trời, lưng núi, sông uốn lượn như dải lụa mềm mại, uyển chuyển, bức tranh mới lộng lẫy làm sao.

Qua bài thơ ta thấy trí tưởng tượng của tác giả thật phong phú. Nằm giữa dãy núi Lư hùng vĩ, thác Hương Lô sừng sững thẳng đứng gợi lên không gian bao la của núi rừng. Câu thơ vừa thể hiện sự mềm mại của thác nước vừa thể hiện sự hùng vĩ của thiên nhiên. Khổ thơ thứ ba, Lí Bạch tả cảnh thác nước chi tiết hơn:

Bay thẳng đến ba tầng trời

Phong cách nghệ thuật ước lệ tượng hình trong thơ cổ điển được tác giả vận dụng linh hoạt. Dòng “thác chảy như bay thẳng xuống” thể hiện tốc độ chảy mạnh của thác. Từ độ cao ba nghìn mét, dòng nước chảy từ đỉnh Hương Lộ khiến người đọc thấy được sự dữ dội của dòng nước: tốc độ và sức mạnh khủng khiếp. Như vậy, không còn là sự mềm mại, ma mị của làn khói tím mà ẩn chứa sức mạnh, sự mãnh liệt khó cưỡng mà tạo hóa đã ban tặng. Đọc đến đây, cảnh thác núi Lư hiện rõ hơn phần nào và như để khẳng định lại khoảnh khắc ấy, tác giả đã thể hiện:

Nghi Thị Ngân Hà như lạc vào thiên đường

Dải ngân hà – dải ánh sáng với những vì sao lấp lánh, vắt ngang bầu trời vào những đêm hè, không phải là dòng sông có thật mà là dòng sông tưởng tượng. Nói cách khác, Dải Ngân hà chỉ là một hình ảnh trừu tượng, tưởng tượng. Việc nhà thơ so sánh cái trừu tượng với cái cụ thể đã làm cho cái cụ thể trở nên trừu tượng hơn. Nhưng nhờ vậy mà hình ảnh thơ mộng (thác nước) trở nên huyền ảo, mang một vẻ đẹp huyền ảo. Câu thơ lấp lánh một vẻ đẹp huyền ảo, hư ảo đan xen, hòa quyện vào nhau tạo nên một bức tranh nên thơ. Tác giả ví thác nước với dải ngân hà. Một so sánh lạ và mới mẻ. Câu thơ cuối được coi là “điểm nhìn” của cả bài thơ bởi nó thể hiện cái hồn, cái thần của cả bài thơ.

Bài thơ “Xa ngắm thác núi Lư” đã phần nào khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên qua con mắt của nhà thơ Lý Bạch: vẻ đẹp nên thơ nhưng không kém phần hào hùng, vĩ đại. Qua bài thơ, ta đã phần nào thấy được sự táo bạo, dứt khoát trong cách miêu tả tình yêu thiên nhiên mà nhà thơ đã xây dựng, nó cũng giống như phong cách thơ mà Lí Bạch đã xây dựng để thuyết phục người đọc bằng tài năng của mình. khả năng phi thường của mình.

V. Vài nhận xét về tác phẩm

1. … Cái hữu hạn dễ dàng hợp nhất với cái vô hạn. Ví dụ: chiều cao hữu hạn hợp nhất với chiều cao vô hạn:

Bay thẳng qua ba dãy trời,

Nghi Thị Ngân Hà như lạc vào thiên đường.

(Tuyên bố của Vương Lộc Sơn, Lý Bạch)

(Từ ba nghìn thước xuống dưới,

Tưởng sông Ngân từ trên trời rơi xuống.)

Đây là độ cao của thác Lô Sơn, dòng nước chảy từ trên ba nghìn mét khiến người ta ngỡ dải ngân hà từ trên trời rơi xuống. Bây giờ nếu đem so sánh “thiên hà” vào đây thì cái đẹp sẽ mất đi, sự thống nhất sẽ bị phá vỡ ngay, và sẽ không còn thơ Lí Bạch nữa. Lý Bạch không so sánh mà chỉ thắc mắc đó có phải là dải Ngân hà không…

(Theo Phan Ngọc, Vẻ đẹp thơ Đường, trong Giải nghĩa ngôn ngữ văn học, NXB Trẻ, 2000)

2. Thiên nhiên là đề tài đặc hữu của thơ Đường. Nó có một vị trí nổi bật trong thơ Lí Bạch. Chúng ta luôn có quyền tự hào về những bức tranh thiên nhiên tráng lệ, hùng vĩ mà Lý Bạch đã dựng lên trong những vần thơ tuyệt tác của mình như: Đường vào nhà Thục khó đi, Ngắm thác ở Lư Sơn, Đêm ở Chinh Lộ đình làng , Nhìn núi Thiên Môn, sáng rời Bạch Đế thành,…

Chính ở đề tài này, những nét đặc sắc về hình ảnh trong thơ Lí Bạch cũng như phong cách của nhà thơ được thể hiện nổi bật nhất: to, đẹp, nguy nga, phóng túng, hùng vĩ… như một đỉnh núi trong xứ. Thục, sông Trường Giang, thác Lỗ Sơn, đường núi Thái Hàng đến cánh chim, hoa tuyết v.v… đều mang đậm cá tính, nên thơ hữu tình…

(Theo Nguyễn Khắc Phi, Thơ Đường, trong Hán văn sđt)

Xem thêm sơ đồ tư duy các bài soạn văn lớp 7 hay và chi tiết:

Bài tập SGK lớp 7 mới bao gồm:

Giải bài tập lớp 7 theo sách bộ môn mới