Đề bài: Bình luận câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”

Dân tộc ta lớn lên trên dải đất hình chữ S bên bờ Thái Bình Dương đầy bão tố. Dân tộc Việt Nam đã phải hứng chịu biết bao thiên tai: địch giả, bão lụt, hỏa hoạn, mất mùa, đói kém… Mỗi khi vượt qua một khó khăn, nhân dân ta lại nhắc nhở nhau phải sống như thế nào.

Lá lành đùm lá rách

Chúng ta cần tìm hiểu ý nghĩa, giá trị của câu tục ngữ này để hiểu đúng thông điệp mà tổ tiên để lại?

Câu tục ngữ gợi lên bài học về đạo đức làm người, về mối quan hệ giữa người với người. Con người trong cuộc sống, có người, có lúc gặp khó khăn, thiếu thốn, gian khổ. Khi đó, nếu chỉ xoay xở một mình sẽ khó mà vượt qua được. Trong hoàn cảnh đó, sự giúp đỡ của mọi người, sự chia sẻ của người khác là rất quan trọng. Hỗ trợ nhau lúc hoạn nạn là cách sống cần thiết và nhân ái.

Xét về giá trị của câu tục ngữ, chúng tôi thấy nó có giá trị thực tiễn. Nói “Lá lành đùm lá rách” là nói đến thái độ nhường cơm sẻ áo giữa những người cùng cảnh ngộ, trong cùng một cộng đồng trên một đất nước. Tuy có “lành”, có “rách” nhưng cũng là “lá”. Đây là chia sẻ, đây là cảm thông. Khi một người gặp khó khăn, những người không khó khăn cùng nhau giúp đỡ, đó là “lá lành đùm lá rách”. Sự giúp đỡ của mỗi người có thể không nhiều nhưng khi nhiều người cùng chung sức thì sự giúp đỡ đó trở nên rất ý nghĩa, có thể giúp người khó khăn vượt qua cơn hoạn nạn. Khi một phường, một vùng khó khăn và các vùng lân cận cùng chung tay, mỗi người một chút, mỗi nhà một chút, mỗi phường, mỗi tỉnh, mỗi huyện một chút thì kết quả rất tốt.

“Lá lành đùm lá rách”, đó là lối sống, đạo lý từ xa xưa của người Việt Nam. Có lẽ vì thế mà dân tộc Việt Nam đã vượt qua muôn vàn khó khăn tưởng chừng như không thể vượt qua để làm cho vừng vàng trường tồn. Người ta nói: “Đói một miếng, no một gói”. Lúc khó khăn, ai khó khăn hơn cũng chia sẻ với người khó khăn hơn. Giá trị nhân bản là ở đó.

Sau hơn ba mươi năm chiến tranh và hai thập kỷ qua, truyền thống “lá lành đùm lá rách” đã được nhân dân ta phát huy mạnh mẽ. Chỉ tính riêng trong những năm gần đây, ở nước ta đã nhiều lần thiên nhiên gây ra những thảm họa kinh hoàng. Bão tàn phá miền Trung, rồi lũ lụt ở đồng bằng Nam Bộ… ruộng đồng tan hoang, lúa mùa mất trắng, nhiều nhà cửa, bệnh viện, trường học… bị tàn phá. hủy bỏ. Khi miền Trung, miền Nam gặp khó khăn, gian khổ, cả nước quan tâm theo dõi, kịp thời chia buồn, cứu trợ. Nhờ sự can thiệp kịp thời của cả nước, trong đó có TP.HCM, dần dần các khu vực này đã trở lại nhịp sống bình thường. Tin lũ vừa được công bố, lời kêu gọi được phát đi và lập tức có phản hồi. Có em đóng góp hàng triệu đồng vào quỹ cứu trợ, có em đem một hai nghìn đồng bạc dành dụm từ tiền ăn sáng để góp một phần nhỏ.

Ở một khía cạnh nào đó, hành động “Lá lành đùm lá rách” không chỉ có ý nghĩa giúp đỡ người khác, mà còn là giúp đỡ chính mình. Thường khi gói bánh, lá lành ở ngoài, lá rách ở trong để gói. Gói như vậy thì bánh mới kín, mới cứng. Giúp đỡ người khác, chia sẻ với người khác để người khác, làng khác, tỉnh khác… vượt qua khó khăn, đứng vững chính là góp phần cùng đất nước đứng vững và vượt qua. Cuối cùng, kết quả tốt đẹp đó được chia sẻ bởi tất cả mọi người. Vì vậy, “Lá lành đùm lá rách” không còn là phương châm cá nhân, nhất thời mà đã trở thành lối sống tốt đẹp trong cuộc sống của chúng ta. Mỗi ngày đều có những người lặng lẽ quyên góp một ít tiền, quần áo cho trại phong, cô nhi viện, cô nhi viện, gia đình khó khăn, người tàn tật… Nhân dịp năm mới, người dân trong phường lại cảm thấy xót xa. với những người nghèo khổ và thiếu thốn.

“Lá lành đùm lá rách”, câu nói xưa chỉ có nghĩa hẹp kêu gọi sự đùm bọc lẫn nhau trong một nhà, một dòng họ, một xóm làng. Càng về sau, cùng với sự phát triển của đời sống, sự hiểu biết của con người, nghĩa của câu đối càng có nội dung nhân đạo sâu sắc, rộng lớn hơn. Đây là câu nói giàu tình cảm nhân đạo. Trong một xã hội, không có sức mạnh nào lớn hơn sức mạnh của tình yêu thương. Tình yêu thương càng phát triển thành tình cảm chung của mọi người, thành lối sống chung của xã hội thì tội phạm càng ít, xã hội càng ổn định và tốt đẹp hơn. Cái thiện đẩy lùi cái ác.

Riêng cá nhân tôi, câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cũng làm tôi suy nghĩ rất nhiều. Trong trường, trong lớp em có rất nhiều bạn có hoàn cảnh khó khăn. Nhiều bạn đến trường với chiếc áo vá, bụng phẳng lì. Ngoài giờ học, bạn phải làm việc chăm chỉ để giúp cha mẹ kiếm sống hoặc tự nuôi sống bản thân. Nếu bạn bỏ một khoản mua sắm hay chi tiêu không cần thiết, bạn cũng có thể giúp bạn mình vượt qua khó khăn một chút. Nhiều người hơn để làm như vậy chắc chắn sẽ có một ý nghĩa lớn hơn.

“Lá lành đùm lá rách” là cách nói sáng tạo và sâu sắc của người xưa. Tục ngữ không chỉ là văn học mà còn là triết học. Cuộc sống là quan tâm đến người khác, chia sẻ khó khăn với người khác. Đạo lý sống đó thật tốt đẹp mà ngày nay chúng ta cần phải nuôi dưỡng và phát huy.

Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập kế hoạch tác phẩm lớp 9:

Mục lục Biểu mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:

Các chuyên đề lớp 9 khác